Üst çene genişletmesi tedavileri

Neden oluşur ve de tedavi edilmez ise sonuçları ne olur?

Üst çene darlıkları kalıtımsal, ağız solunumu kaynaklı ya da alışkanlıklar sonucunda oluşabilmektedir. Üst çenenin dar olması nedeniyle üst çenede çarpraşıklık, daimi diş gömülü kalması, hasta gülümsediğinde karanlık bukkal koridorlar görülebilmektedir. Bunun yanında üst çene darlığı nedeniyle alt çene ideal pozisyonunda kapanamayarak sağa ya da sola kayarak kapaanmaya zorlanıp, bu zorlanma sonucunda yüzde-alt çenede asimetrik görünüm ve çene ucunda deviyasyonlar oluşabilmektedir.

Üst çene genişletme tedavisi yapılır?

Erken dönemde(7-14 yaş) fark edilen çene darlıklarının tedavisi , erişkin dönem tedavilere göre çok kolaydır. Erken dönemde hareketli ortodontik apareylerle yavaş üst çene genişletmesi yapılabilir. Hareketli ortodontik apareyler hasta tarafından rahatlıkla takılıp çıkarabilen genişletme vidalı ve günde 20-22 saat takılması gereken apareylerdir. Sadece yemek yerken çıkarılmalıdır. Genişletme vidası haftada 2 kere çevrilerek açılmalıdır. Hareketli apareylerle yavaş üst çene genişletme tedavi süresi genellikle 6-12 aydır. Hareketli apareylerin yanısıra teller ve braketlerle uygulanan sabit ortodontik tedaviler ile de yavaş çene genişletmesi yapılabilmektedir. Bazen sadece kullanılan tellerle, bazende dişlerden destek alınarak üst damağa yerleştirilen mekanizmalarla yavaş çene genişletmesi yapılabilir.

Üst çene darlığının daha şiddetli olduğu hastalarda ise hızlı üst çene genişletmesi yapılmalıdır. Hızlı üst çene genişletmesinde kullanılan genişletme vidası hastanın üst damağında konumlanır ve bu vidalı aparey hastanın dişlerine yapıştırılarak dişlerinden destek alır. Genişletme vidası uygulanan prokolole göre genellikle günde 1 kere çevrilerek açılır ve tedavi süresi 1 ay kadardır. Aktif çevirme aşaması bittikten sonra genişleyen üst çenenin kemikleşebilmesi için bu genişletme apareyi en az 6 ay daha ağızda tutulur. Genişletme vidasının çevirilmeye devam ettiği aktif tedavi sürecinde ön 2 dişin arasında boşluk oluşur, bu boşluk vidanın çevirilmesinin bırakılmasıyla kendiliğinden kapanır. Hızlı çene genişletmesi ağrılı bir tedavi değildir, sadece genişletme vidasının açılmasından sonra kısa süreli bir baskı hissi oluşabilir.

Büyümesi bitmiş erişkin hastalarda dişlerin konumundan kaynaklı olan hafif üst çene darlıkları,teller ve braketlerle uygulanan sabit ortodontik tedavi veya şeffaf plaklarla(invisalign) ile tedavi edilebilir. Fakat iskeletsel yani üst çene kemiği kaynaklı olan orta- şiddetli çene darlıklarını ortodonti tek başına tedavi edemez. Üst çeneyi genişletmek için kortikotomi adı verilen bir cerrahi yöntem uygulanır. Bu uygulamayı ortodontist ve cerrah birlikte yapar. Genellikle sedasyon ya da genel anestezi altında uygulanan bu işlem ile üst çene kemiği yapılan kesiler sonucunda genişlemeye uygun hale gelmektedir.

Bu cerrahi işlem sonrasında hastalara yukarıda anlatıldığı gibi hızlı çene genişletmesi protokolü uygulanır.